=> Xuất Hồn...

Xác ướp “tỉnh giấc, bước đi cầu hòa bình”

Các lãnh đạo tôn giáo ở Nga hôm 11-10 cho biết xác ướp của một vị Lạt Ma qua đời 89 năm trước được phát hiện đang di chuyển và cầu hòa bình.

Báo giới địa phương cho biết xác ướp của Lạt Ma Dashi-Dorzho Itigilov (1852–1927) - vị lãnh đạo Phật giáo tôn kính tại Nga trước và sau Cách mạng Bolshevik, vẫn được giữ trong tủ kính tại lầu 2 của ngôi điện ở Ulan-Ude, thuộc Siberia.

Tuy nhiên, các lãnh đạo tôn giáo địa phương nói rằng họ đã phát hiện hình ảnh CCTV cho thấy vị Lạt Ma di chuyển trong đêm 9 và 10-10 và họ gọi đó là một hành động cầu hòa bình cho thế giới.

Một số Phật tử tin rằng vị Lạt Ma nói trên được chôn cất trong tư thế thiền sau khi qua đời năm 1927. Sau đó thi thể của ông được tìm thấy trong tình trạng không hề bị phân hủy nên nhiều người cho rằng ông vẫn còn sống và trong tình trạng ngủ đông.

Lạt Ma Damba Ayusheev - người đứng đầu của cộng đồng Phật giáo địa phương hôm 11-10 bác bỏ tất cả những nghi ngờ của một số người cho rằng một trong những hình ảnh CCTV nói trên giống như một người bảo vệ mặc quân phục đang vác 2 cái túi và có đi giày.

Các lãnh đạo tôn giáo địa phương đều chắc chắn Lạt Ma Dashi-Dorzho Itigilov đang bước đi để cầu nguyện hòa bình thế giới. Ảnh: The Siberian Times 

Các lãnh đạo tôn giáo địa phương đều chắc chắn Lạt Ma Dashi-Dorzho Itigilov đang bước đi để cầu nguyện hòa bình thế giới. Ảnh: The Siberian Times

Lạt Ma Damba Ayusheev quả quyết với Siberian Times : “Một bức ảnh cho thấy cận cảnh một hình dáng gân guốc, trong khi bức ảnh thứ 2 được chụp 1 ngày sau đó cho thấy hình dáng tượng tự ở gần chiếc sofa”.

“Đây không phải trò đùa, tôi chắc chắn như vậy” - ông Ayusheev thuộc Cộng hòa Buryatia, một khu vực Đạo Phật của Nga, nhấn mạnh.

Ông nói thêm: “Tôi thấy hình dáng của một người trong hình này, mọi người cũng có thể thấy, và tôi biết một điều chắc chắn rằng không có bất cứ ai khác tại điện Khambo Lama Itigilov lúc bấy giờ”.

Vị Lạt Ma còn cho biết thêm rằng bức ảnh đầu tiên được chụp vào lúc 20 giờ 05 là thời điểm không có bất cứ ai được tiếp cận khu vực này.

Lạt Ma Dashi-Dorzho Itigilov được chôn cất sau khi qua đời nhưng lại giữ được tình trạng di cốt nguyên vẹn khiến giới khoa học cũng phải sửng sốt. Ảnh: The Siberian Times.

Một người phát ngôn của cộng đồng Phật giáo ở Nga tên là Tubden Baldanov cũng đồng ý với ông Ayusheev cho rằng Lạt Ma Itigelov đã thực sự di chuyển. Vị này nói thêm: “Thực tế là ông (Lạt Ma Itigelov) đã xuất hiện có cải trang… Có thể đó là một dấu hiệu, có thể ông muốn nói gì đó? Có thể ông muốn chuyển tải thông điệp các tổ chức quốc tế cần hợp tác cho hòa bình”.

Theo Đỗ Quyên (Người laio động/ Daily Mail)


Đại tá, nhà nghiên cứu Đỗ Kiên Cường
Viện Vật lý Y Sinh học - Trung tâm Khoa học kỹ thuật và công nghệ quân sự - Bộ Quốc phòng

Xuất hồn hay thoát xác là hiện tượng khá phổ biến trong hầu hết các nền văn hóa. Người ta tin rằng, khi đó “hồn” bay khỏi “xác”, bồng bềnh giữa không trung, quan sát thể xác và thế giới xung quanh. Nhiều người xem đó là bằng chứng của “linh hồn” và “thế giới tâm linh”...

Theo nữ tâm lý gia Susan Blackmore, người đã nghiên cứu hiện tượng này hơn 40 năm, xuất hồn là “kinh nghiệm mà dường như một người cảm nhận được thế giới từ một vị trí ngoài cơ thể vật chất”. Còn theo Irwin, đó là kinh nghiệm mà “trung tâm ý thức dường như chia tách với cơ thể”. Các nhà tâm lý cho rằng, xuất hồn không phải là hiện tượng “tâm linh”, mà là một trạng thái ý thức biến đổi. Nó có thể liên quan với psi (đã giải thích trong các kỳ trước), nhưng không phải là psi.

Bằng chứng thống kê
Theo Blackmore, khoảng 15-20% dân chúng thi thoảng xuất hồn. Đa phần chỉ một vài lần trong đời, nhưng một số xuất hồn khá thường xuyên, còn một số ít thì luyện tập đến mức xuất hồn lúc nào cũng được!

Xuất hồn thường xảy ra lúc nghỉ ngơi, trước khi ngủ hay đang thiền. Đặc trưng chung của trạng thái là thư giãn, giảm hay mất cảm giác bản thể và kích thích cảm giác. Nó xảy ra trong thời gian ngắn, thường bắt đầu với cảm giác đi vào đường hầm tối đen với ánh sáng rực rỡ phía cuối, giống trạng thái cận kề cái chết. Có người thấy “hồn” xuất rồi lại nhập vào xác.
Hành trình của linh hồn trong sự tưởng tượng của các họa sĩ

Xuất hồn độc lập với tuổi, giới tính, học vấn hay tôn giáo, mà phụ thuộc chủ yếu vào khả năng bị thôi miên và sự nhập vai. Vì thế giới nghệ sĩ dễ xuất hồn. Nhiều kỹ thuật có thể tạo xuất hồn, phần lớn xem thư giãn và tưởng tượng là yếu tố cơ bản. Thôi miên là kỹ thuật được ưa thích. Một số thuốc hướng thần cũng gây xuất hồn, như thuốc gây ảo giác, thuốc mê... nên có người thấy xuất hồn khi được phẫu thuật.

Để lý giải xuất hồn, hiện có ba giả thuyết chính: một cái gì đó (“hồn”) rời khỏi xác, ảo giác kết hợp với ngoại cảm và các lý thuyết tâm lý.

Thoát xác
Đa số người xuất hồn thấy thoát xác, dẫn tới giả định về sự tồn tại của “linh hồn”, độc lập với thể xác và có thể tồn tại sau cái chết của thể xác. Đây là một quan điểm sai lầm vì chia tách con người thành thể xác và linh hồn và xem chúng khác nhau. Vậy chúng tương tác với nhau như thế nào? Khi chết hồn bay đi đâu? Ở người chết đi sống lại, hồn thoát rồi nhập xác ra sao? Đó là những câu hỏi chưa bao giờ được trả lời.

Ảo giác và ngoại cảm

Tyrrell là người đầu tiên giả định xuất hồn là những ảo giác mang thông tin thu được nhờ ngoại cảm. Nói cách khác, do đọc ý nghĩ từ xa trong lúc ảo giác mà người xuất hồn cảm thấy hồn như bay lên quan sát các sự kiện, thậm chí từ xa. Điểm yếu của lý thuyết là giả định về ngoại cảm, vì bản thân ngoại cảm cũng là chủ đề chưa được làm rõ. Không thể giải thích một hiện tượng chưa biết bằng một hiện tượng chưa biết khác!

Các lý thuyết tâm lý
Nhóm lý thuyết này quan tâm tới các yếu tố nội tại của xuất hồn như ảo giác, ước vọng, các quá trình tâm lý và sự tưởng tượng. Chúng không loại trừ nhưng cũng không lưu tâm đặc biệt tới ngoại cảm.

Ảo giác là lý thuyết đầu tiên, sau đó là các lý thuyết phân tâm học. Từ những năm 1970, các lý thuyết chính thống hơn được phát triển. Palmer xem xuất hồn là sự giảm hay mất cảm giác bản thể. Irin hay Blackmore nhấn mạnh sự thay đổi tri giác, nhất là sự cách ly cảm giác (thí nghiệm tại ĐH McGill, Canada, 1951, cho thấy, khi bị cách ly cảm giác, người tình nguyện thấy “hồn” bay lơ lửng giữa khoảng không để quan sát xác). Trên thực tế, khi xuất hồn, các hình ảnh bản thể và thế giới bị phá vỡ nên tâm trí phải tái cấu trúc một hiện thực ảo để thay thế, trên cơ sở ký ức và tưởng tượng cá nhân, nên người xuất hồn như “thấy” bản thân từ bên ngoài cơ thể.

Khả năng dị thường khi xuất hồn

Các thành viên Hội nghiên cứu tâm linh Mỹ tổ chức một số thí nghiệm có kiểm soát để kiểm tra khả năng ngoại cảm khi xuất hồn. Chẳng hạn năm 1971, Osis nghiên cứu một đối tượng là Swann bằng cách đặt đồ vật trên giá cao 3m và yêu cầu Swann gửi “hồn” lên để đọc. Osis tuyên bố kết quả khả quan, nhưng nghiên cứu tiếp theo không lặp lại được kết quả.

Hiện tượng xuất hồn cũng là dấu hiệu đặc trưng của kinh nghiệm cận kề cái chết. Nhiều bệnh nhân được cứu sống hay tỉnh lại sau phẫu thuật tuyên bố họ cảm nhận được các biến cố xung quanh “thể xác đang chết” của họ, một tuyên bố không được thực tế khẳng định. Cho đến nay nhiều người vẫn xem xuất hồn là bằng chứng của linh hồn bất tử. Tuy nhiên thành tựu mới trong các khoa học tâm trí không ủng hộ quan điểm này. Thực tế xuất hồn chỉ là những ảo giác xuất hiện khi hệ cảm giác bản thể của cơ thể bị rối loạn.

Thể thao Văn hóa


Khám phá mới về phía bên kia của cái chết

Một trong những bí ẩn được khoa học, dư luận quan tâm đó chính là sự sống sau cái chết: chết là hết hay vẫn còn tồn tại “sự sống ở thế giới bên kia”?


“Xác nhận” sự tồn tại của cuộc sống sau khi chết

Trang tin Express.co.uk của Anh số ra hôm 16/8/2016 cho biết, các nhà khoa học đã chạm tay vào “ánh sáng cuối đường hầm” trong nghiên cứu về những gì liên quan đến trình trạng khi con người ngưng thở. Nói đúng hơn, phát hiện thấy ý thức vẫn duy trì ngay cả khi tim ngừng đập, và “xác nhận” sự tồn tại của sự sống sau cái chết. Kết luận trên rút ra từ nghiên cứu của các chuyên gia ở ĐH Southampton, Anh (UoS), ở hơn 2.000 người Anh, Mỹ và Áo. Đây là nghiên cứu dài kỳ nhằm khám phá các vấn đề liên quan đến cận tử và những gì diễn ra bên ngoài cơ thể sau khi tim ngừng đập.

Từ lâu khoa học cho rằng, chết là một hệ quả tất yếu của cuộc sống, nhưng sau khi chết một số nhận thức vẫn tồn tại, kể cả khi não đã ngừng hoạt động hoàn toàn. Điều này được chứng minh bằng những nghiên cứu trải nghiệm hồn lìa khỏi xác của các bệnh nhân khi bị bác sĩ tuyên bố tử vong. Thường thì sau 30 giây khi tim ngừng bơm máu đi cơ thể, não bộ sẽ ngừng tất cả các hoạt động, ý thức cũng dừng lại tại thời điểm này nhưng nay với nghiên cứu của UoS, giả thiết trên cần được xem xét lại.

Trong số 2.060 bệnh nhân thuộc 15 bệnh viện ở Anh, Mỹ, Áo sống sót sau khi tim ngừng đập, được mời tham nghiên cứu, có 330 sống sót, 140 xác định đã chết lâm sàng. Những người này được mời tham gia phỏng vấn, 39% nói rằng “cảm thấy có một số nhận thức nào đó”, nhưng không nhớ rõ từng sự kiện, 1/5 cho hay đã có một cảm giác khác thường và gần 1/3 cho biết thời gian trôi chậm lại hoặc tăng tốc. Một số người cho biết nhìn thấy ánh sáng flash vàng hay ánh sáng mặt trời. Có người lại cảm giác sợ hãi, chết đuối hoặc bị kéo qua vùng nước sâu. 13 % nói rằng họ đã cảm thấy bị tách ra khỏi thân thể.

Theo tiến sĩ Parnia, nhiều người đã trải qua thử nghiệm cận tử, nhưng khi phục hồi họ lại mất đi những ký ức này, giống như nằm mơ. Rất có thể là do tổn thương não hoặc do các loại thuốc an thần tác động, gây ảnh hưởng đến khả năng trí nhớ. Khoảng một nửa, hay 46% được hỏi cho biết thứ họ thấy không phải là quá khứ mà là hàng loạt các hồi ức, kể cả cảm giác sợ hãi và khổ sở. Chỉ có 9% có “trải nghiệm” cận tử hay NDE, 2% có trải nghiệm hồn lìa khỏi xác hoàn toàn. Một trong những phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu là trường hợp của người đàn ông 57 tuổi như đề cập, bệnh nhân đầu tiên xác nhận về trải nghiệm thoát xác. Sau khi tim ngừng đập người đàn ông này có thể nhớ chính xác đến kỳ lạ về những gì xảy ra xung quanh sau khi chết tạm.

Khám phá nói trên có ý nghĩa rất lớn đối với khoa học, bởi từ trước tới nay thường cho rằng, các trải nghiệm liên quan tới cái chết có thể là ảo giác hoặc ảo tưởng diễn ra trước khi tim ngừng đập hoặc sau khi trái tim hoạt động trở lại chứ không phải là những trải nghiệm diễn ra sau khi tim ngừng đập. Trong trường hợp này, sự tỉnh táo và nhận thức có thể xảy ra trong vòng 3 phút sau khi mất nhịp tim. “Đây là một nghịch lý, vì não thường không còn hoạt động trong vòng 20 - 30 giây sau khi tim ngừng đập và không thể hồi phục cho đến khi tim hoạt động trở lại”, tiến sĩ Parnia cho hay.

Những bằng chứng về sự tồn tại của thế giới sau cái chết

Trước nghiên cứu của UoS, giáo sư Peter Noble cùng đồng nghiệp tại ĐH Washington, Mỹ, đã phát hiện ra nhiều gen “bất tử” trong cơ thể có thể tồn tại tới 4 ngày sau khi chết, gồm gen tạo bào thai và gen liên quan đến ung thư. Đây là nhóm gen hoạt hóa mạnh hơn sau khi cơ thể đã chết. Phát hiện trên giúp y học hiểu sâu về nguyên nhân gây bệnh, đặc biệt là bệnh ung thư sau khi cấy ghép, và giúp pháp y xác định thời điểm nạn nhân bị giết hại và cả những gì liên quan đến sự sống sau cái chết. Kết luận này được rút ra từ nghiên cứu ở trên 1.000 gen trong loài chuột và cá ngựa sau khi chúng chết. Tuy nhiên, mức độ tồn tại của các gen “bất tử” cũng không đồng nhất, như gen trong loại cá ngựa có thể tồn tại tới 4 ngày trong khi đó ở chuột lại ngắn hơn, chỉ khoảng 2 ngày sau khi chết. Điều này đồng nghĩa, hiện tượng trên cũng có thể xảy ra ở những dạng sống đa bào, trong đó có con người.

Liên quan đến bằng chứng về “sự sống sau cái chết”, tạp chí Listverse của Mỹ mới đây đã công bố thêm nhiều bằng chứng mới. Ví dụ, trẻ em có thể nhớ được kiếp trước của chúng mà dư luận quen gọi là luân hồi. Đây là nghiên cứu dài kỳ của tiến sĩ Ian Stevenson ở trên 3.000 trẻ em dưới 5 tuổi. Trong số này có một bé gái người Sri Lanka đã nói cho mẹ biết cụ thể tên một thị trấn, nơi bé sinh ra và nguyên nhân bị chết đuối do người anh trai tâm thần gây ra. Đồng thời, mô tả khá chi tiết các thông tin về gia đình trước đây bé từng sinh sống, như hình ảnh ngôi nhà, tên tuổi của những người thân, 27 người được bé gái mô tả nay đã vào tuổi 30 và đã được xác minh đúng như những gì bé gái này đã nói.

Trong một nghiên cứu khác có tên Mindsight của hai giáo sư người Mỹ, Kenneth Ring và Sharon Cooper, đã phát hiện thấy những người mù bẩm sinh có thể lấy lại được thị lực của họ trong trạng thái NFD. Hai nhà khoa học đã phỏng vấn 31 người có trải nghiệm cận tử hoặc trải nghiệm trạng thái thoát xác. Đặc biệt, trong số này có 14 người mù bẩm sinh, tất cả đều khẳng định nhìn thấy người thân đã mất, thậm chí có thể nhìn thấy chính cơ thể mình từ phía trên mặc dù mắt bị mù.

Liên quan đến trải nghiệm cận tử, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y học uy tín The Lancet, một nhóm các nhà khoa học người Hà Lan đã tiến hành nghiên cứu 344 bệnh nhân từng lâm vào tình trạng hôn mê sâu, sau đó được đề nghị kể lại những gì họ trải qua trong vòng một tuần hồi sức. Trong số người được hỏi, có 18% nhớ được một chút những gì đã xảy ra, 8 - 12% nhớ hoàn hảo trải nghiệm cận tử kinh điển. Tuy không giải thích cụ thể từng trường hợp, song các nhà khoa học cho biết, sự nhận thức của cơ thể không bắt nguồn từ hoạt động của các tế bào, nói cách khác, tâm trí vẫn hoạt động mà không cần đến cơ thể sống hay khả năng nhận thức vẫn còn sau khi chết.

Một nghiên cứu khác của Đại học Virginia, Mỹ, do tiến sĩ Bruce Greyson chủ trì, công bố 2013 cho biết, phần lớn các bệnh nhân đều mô tả gặp được người chết. Mặc dù những câu chuyện này mang tính hoang đường nhưng không phải tất cả là nói dối. Thú vị hơn, có trường hợp cho biết, gặp một người thân ở thế giới bên kia, và người này không hề hay biết đã chết ở thế giới thực. Theo Greyson, mọi nền văn hóa đều có các tục lệ thờ cúng, gọi hồn, cầu hồn..., nên việc này không chỉ mang tính tín ngưỡng mà còn chứa đựng nhiều bí ẩn mà chính con người vẫn chưa giải thích nổi.

Theo SK & ĐS

Trải nghiệm cận tử qua lời kể của 6 nhân chứng

Những người cận tử kể lại ký ức sống động về ánh sáng chói lòa, cảm giác hồn lìa khỏi xác, sự thanh thản, bình yên lạ lùng hay gặp gỡ những người thân đã khuất

Tony Cicoria, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình bị sét đánh trúng khi đang cố gọi điện cho mẹ từ hồ Sleepy Hollow, ngoại ô New York, Mỹ, trong chuyến dã ngoại cùng gia đình. Tia sét truyền xuyên điện thoại tới đầu khiến tim ông ngừng đập.

Cicoria kể lại ông nhìn thấy mình thoát khỏi cơ thể, đi xuyên qua các bức tường tới nơi có ánh sáng trắng xanh trong tâm trạng háo hức về với Chúa. Sau khi được cứu sống, Cicoria bỗng có đam mê mãnh liệt với các bản nhạc piano cổ điển. Những giai điệu không ngừng tự động nảy ra trong đầu, Circoria tin rằng mình được phép trở về để làm sứ giả mang "âm nhạc của thiên đường" tới cuộc đời.


Cú đấu đầu ô tô khiến Tricia Barker, một sinh viên cao đẳng ở Austin, Texas, Mỹ, mất nhiều máu, gãy xương sống. Barker cho hay cô rời thân xác trong suốt cuộc phẫu thuật, trôi lơ lửng gần trần nhà và nhìn xuống máy theo dõi sự sống của chính mình.

Di chuyển dọc hành lang bệnh viện, cô kể đã nhìn thấy bố dượng đang vật lộn với nỗi đau buồn, ông đi mua một thanh kẹo từ máy bán hàng tự động. Hành động xuất phát vì căng thẳng quá độ này bố dượng cô chưa bao giờ kể với ai. Đây là lý do khiến Barker thực sự tin những gì mình trải qua là có thật. Gắn bó với công việc giáo sư viết sáng tạo, cô cho biết mình vẫn được những linh hồn đồng hành ở thế giới bên kia chỉ đường.


Carol Burke bị thương nghiêm trọng trong tai nạn ô tô tại bãi đỗ xe nhân viên, sân bay quốc tế Dallas Fort Worth, bang Texas, Mỹ. Phải phẫu thuật cắt lách và gắn nhiều xương bị gãy, Burke mất tới một nửa lượng máu.

Nhớ lại những phút giây cận kề cái chết, bà kể mình lơ lửng gần trần nhà phòng bệnh, nhìn xuống mẹ và một người bạn đứng dưới chân giường, lo sợ sẽ mất bà vĩnh viễn. Cảm giác của bà khi đó là sự thanh thản, bình yên lạ thường và tràn ngập yêu thương.


Ashlee Barnett đang là sinh viên cao đẳng khi cô gặp tai nạn xe hơi trên con đường cao tốc vắng vẻ ở bang Texas, Mỹ. Vỡ khung xương chậu, dập lá lách và chảy máu rất nhiều, Ashlee đứng giữa ranh giới hai thế giới: một bên của hoảng loạn và đau đớn khi các bác sĩ đang nỗ lực cứu sống cô và một bên có ánh sáng trắng lóa, không còn đớn đau, sợ hãi.

Nhiều năm sau vụ tai nạn ám ảnh, Barnett phát hiện mắc ung thư, song trải nghiệm cận tử khiến cô luôn tự tin rằng mình sẽ sống. Ashlee có ba con, công việc của cô là tư vấn cho những người sống sót gặp sang chấn tâm lý.


Pam Kircher nhiễm virus viêm màng não lúc lên 6 tuổi. Bà vẫn nhớ ký ức khi đối diện với cái chết cận kề. Trong căn phòng tại ngôi nhà nhỏ ngoại ô St. Joseph, bang Missouri, Mỹ, Kircher nhìn xuống bé gái đang nằm trên giường. Ngay lập tức, cô bé 6 tuổi nhận ra đây chính là mình và quay về với thân xác.

Lo sợ bị chế nhạo và xa lánh, Kircher giữ bí mật ký ức này trong suốt 4 thập kỷ, song vẫn lấy đó làm động lực cho mỗi quyết định trong cuộc đời.

Chọn trở thành một bác sĩ gia đình, khi về hưu, bà Kircher tiếp tục công việc ở một trại chăm sóc những người hấp hối. Kircher hy vọng câu chuyện của bà sẽ giúp mọi người nhẹ nhõm hơn khi đối diện cái chết.


Ngoài khơi California một đêm năm 1983, David Bennett, kỹ thuật trưởng một con tàu nghiên cứu cùng thủy thủ đoàn cố gắng chạy thoát cơn bão lớn trên chiếc thuyền bơm hơi.

Cách bờ hơn 1,6 km, con thuyền nhỏ bị nhấn chìm bởi ngọn sóng cao tới 9 m. Tất cả bị hất văng xuống Thái Bình Dương lạnh cóng. Áo phao hỏng, Bennett chìm xuống biển, cảm giác nước tràn vào đầy phổi.

Ngấp nghé cửa tử thần, Bennett cho biết lúc đó cảm thấy rất hân hoan. Bennett còn kể về tiếng nói vang lên bảo rằng đây chưa phải là thời điểm của ông. 18 phút sau khi chìm xuống biển, Bennett nổi lên trên mặt nước một cách thần kỳ khiến cả đoàn sửng sốt.

Theo National Geographic, các hình ảnh trong trải nghiệm cận tử, theo một số nhà khoa học, chỉ đơn giản là sự phản chiếu các hoạt động trong não do ảnh hưởng của tình trạng thiếu oxy đột ngột.

Số khác lại tin rằng, đây có lẽ là những gì con người thực sự đối mặt sau khi chết. Tranh luận về đề tài này vẫn tiếp diễn với nhiều mâu thuẫn và đặt ra nhiều thách thức với giới khoa học. Tuy nhiên, điểm chung khó tranh cãi ở những người đã đứng trên lằn ranh sinh tử chính là khi trở lại họ đều nhận thức rõ hơn mục đích sống của mình.

Theo VNEXPRESS

Không có nhận xét nào :

Đăng nhận xét